Groen is gezond! 5x een wetenschappelijke onderbouwing
Dat planten veel schadelijke stoffen uit de lucht halen, mag als algemeen bekend verondersteld worden. Maar dat we gewoonlijk meer dan driekwart van onze tijd binnen doorbrengen en dat de lucht daar in een aantal gevallen wel 5 tot 10 keer erger vervuild is met Vluchtig Organische Stoffen (VOS) is minder bekend. Dit blijkt uit onderzoek van klimaat architect Marius Ballieux, die dit in samenwerking met Waterdrinker Aalsmeer en Nieuwkoop Europe uitvoerde.Het bewijs dat planten de functie van ventilatiesystemen (gedeeltelijk) over kunnen nemen en dat dit een positief effect heeft op onze gezondheid.
Tegenwoordig is het heel gewoon dat in scholen, hotels of kantoorpanden met ventilatiesystemen worden uitgerust. Onnodig en duur, is daarbij het oordeel van Ballieux die zich inzet voor organische architectuur; “Bouwen met de Natuur”©.Daarbij denkt hij aan het gebruik van planten in dit soort panden: dit is veel gezonder én goedkoper. Maar hij weet als geen ander ook dat, om dit te staven, harde cijfers nodig zijn. Om die reden voert hij al geruime tijd testen uit met door de NASA gevalideerde apparatuur, die uitstekend de aanwezige VOS kan aantonen. Wanneer er een hoge dosis VOS in de ruimte aanwezig is waarin de mens zich bevindt, ontstaan er diverse lichamelijke klachten.
Na testen binnen een testomgeving met planten en apparatuur, is er vervolgens meer onderzoek gedaan in een bestaande omgeving: een klaslokaal van de Jozefschool in Aalsmeer met 30 leerlingen, met daarnaast een klaslokaal enkel uitgerust met apparatuur als controle-omgeving. Na enkele uren bleek het VOS-gehalte aanzienlijk gedaald! En hoewel er in plaats van de 75 benodigde planten voor optimaal resultaat, maar 30 planten geplaatst konden worden, waren de resultaten alsnog verbluffend. Het gehalte VOS werd in het lokaal met planten namelijk met 50% gereduceerd! En dit betekent niet alleen een beter binnenklimaat voor leerlingen en leraren, maar ook minder ziekteverschijnselen en minder last van allergieën, minder agressie, betere leerresultaten en een hoger concentratievermogen! Redenen te over om zeker door te gaan met deze testen om een verdere doorbraak te realiseren.
Voordeel groene gevel wetenschappelijk bewezen
Groene gevels nemen fijnstof op, hebben een positieve invloed op de windsnelheid langs gevels en isoleren beter. Dat concludeert onderzoeker Marc Ottelé, TU Delft, die daarop promoveerde.
Ottelé: ‘Zogenoemd verticaal groen is steeds meer een aantrekkelijke optie bij het ontwerpen en ontwikkelen van moderne gebouwen. Verticale vergroening draagt, naast de vermindering van fijnstof, bij aan de verbetering van isolerende eigenschappen van gebouwen, toenemende biodiversiteit én esthetische en sociale aspecten’
Levende gevel
Ottelé constateerde nog enkele andere potentiële voordelen van groene gevels. ‘Onze metingen laten zien dat vegetatie de windsnelheid langs gevels kan verminderen. De resultaten tonen ook aan dat verticaal groen een positief effect heeft op de isolerende eigenschappen van gebouwen.’
Dit laatste geldt vooral voor zogenoemde living wall systemen. Verder zegt hij: ‘Living wall systemen zijn geïntegreerde of prefab-systemen die zijn aangebracht op een constructie of hulpframe waarin de planten wortelen. Living wall systemen zijn een vrij nieuwe technologie die het waard is om verder onderzoek naar te verrichten.’
Significant minder vervuiling bereikt met behulp van Groene gevels
Wetenschappers aan de Universiteiten van Birmingham en Lancaster (UK) hebben beargumenteerd dat door het ‘vergroenen’ van onze straten een reductie van tenminste 30% luchtvervuiling te bereiken valt. Dit is op te maken uit een publicatie (18 juli 2012) in het blad Environmental Science and Technology.
Net als onderzoeken in ons land leveren ze het bewijs dat groen in het algemeen bijdraagt aan schonere lucht langs straten in steden waaraan de meeste mensen blootgesteld worden aan de hoogste vevuilingsniveaus. En laat nu dit groen gemakkelijk en zonder grote investeringen geïmplementeerd kunnen worden. De Britse regering denkt dat de vervuiling langs straten en wegen tussen de 35.000 en 50.000 voortijdige sterfgevallen per jaar voorkómt. Wereldwijd wordt dit aantal door de WHO geschat op een miljoen sterfgevallen jaarlijks. Groene gevels, zo zeggen zij, fungeren als het ware als een vervuilingsfilter, waarmee tientallen procenten vervuilingsreductie te bereiken zijn.
Voor het eerst voorspelt een studie dat er een significant effect op vervuiling te bereiken valt door straat na straat te voorzien van groene gevels. Professor Rob MacKenzie ( University of Birmingham’s School of Geography, Earth and Environmental Sciences) zei hierover dat het aanbrengen van groene gevels op een strategische wijze een relatief gemakkelijke bottem up manier is om controle te krijgen over locale vervuilingsproblemen. En zeker beter dan een top down benadering zoals het strippen van oude auto’s of het aanbrengen van catalysatoren in auto’s of het heffen van milieubelastingen: niet altijd wordt daarmee het gewenste effect bereikt.
Ook Nicola Cheetham (hoofd Environment & Transport for London) is er blij mee: ‘Dit onderzoek voegt een belangrijk stuk kennis toe aan wat we al weten over de voordelen van een groene infrastructuur , het aanbrengen van groene gevels. De resultaten van dit onderzoek kwamen toevallig gelijktijdig uit met de afronding van Transport for London’s tweede groene gevel in The Mermaid, Blackfriars, als onderdeel van het Schone Lucht Fonds programma. Ons eigen onderzoek, aangestuurd door het Imperial College London, toont ons de mogelijkheid van verschillende planten aan om fijnstofdeeltjes op te nemen. Het samenvoegen van deze verschillende onderzoeken zal ongetwijfeld helpen om hen die zich met plannen, maar ook ontwerpers en professionals in de groene infrastructuur verder te helpen.’
Cross-over tussen architect en groenspecialist maakt ‘groene’ gebouwen mogelijk
De positieve uitstraling, de akoestische kwaliteiten en opvang van fijnstof zijn belangrijke eigenschappen van groen. Om de kennis van de groensector en de kunde van ontwerpers en bouwers bijeen te brengen, organiseerden BNA Onderzoek en het stimuleringsprogramma Bouwen met Groen en Glas al in november 2011 het symposium Groen, groener, groenst. Hoewel er al veel bekend is over de positieve bijdragen van groen en daglicht in de architectuur, is het tijd om een lans te breken voor goede groen- en daglichttoepassingen in projecten. Een belangrijke vereiste daarvoor is het samenbrengen van architecten, wetenschappers en groenprofessionals, en de specifieke kennis van ‘rode’ en ‘groene’ beroepsgroepen te delen. Juist het samenbrengen van deze groepen is noodzakelijk om goede groentoepassingen in, op en aan gebouwen te kunnen realiseren.
Door intensiever te gaan samenwerken met andere disciplines kunnen ook nieuwe marktkansen worden ingevuld. Doel van het symposium was de deelnemers nieuwe inzichten en inspiratie te bieden om in de praktijk mee aan de slag te gaan. BNA Onderzoek en Bouwen met Groen Glas hebben hierin al een eerste stap gezet om ons land een stuk groener en leefbaarder te maken.
Jolanda Maas, Afdeling Sociale Geneeskunde VU Medisch Centrum, Amsterdam
LEZING ‘GROEN VITALISEERT’
Jolanda Maas onderzoekt de relatie tussen groen en gezondheid. Deze relatie was vroeger veel duidelijker: de natuur leverde medicinale planten en de frisse lucht in de sanatoria was de enige remedie voor verschillende ziektes. Sinds de opkomst van artificiële medicijnen verminderde de aandacht voor de natuur.
Maas ziet de laatste jaren weer een omgekeerde beweging: in haar onderzoek probeert zij een
antwoord te vinden op de vraag op welke manier de natuur een rol speelt in de gezondheid van mensen. Centraal daarbij is de vraag: kan groen ziektekosten terug dringen? Maar ook of er een relatie ligt tussen de hoeveelheid groen in de woonomgeving en de gezondheid van mensen.
Maas’ onderzoek richt zich vooral op preventie: wat draagt groen in woonomgevingen bij om te zorgen dat mensen minder snel in het ziekenhuis belanden?
GROEN IS GEZOND!
Mensen met een groene woonomgeving voelen zich 1½ x zo gezond als zij die in weinig groene gebieden wonen. Zij bezoeken minder vaak de huisarts voor tal van ziektebeelden. Vooral mensen met een lagere sociale status, kinderen en ouderen profiteren van meer groen in de woonomgeving.
Volgens Maas denken we niet alleen dat een groene woonomgeving gezonder is, het ís ook zo volgens de uitkomsten van het onderzoek. Dat komt doordat mensen die meer tijd in een groene omgeving doorbrengen sneller herstellen van stress, aldus de onderzoekster. Ziekte of bijvoorbeeld het overlijden van een naaste hebben gewoon minder effect op de gezondheid. Maar mensen in een groene omgeving bewegen meer en langer en hebben ook vaak betere sociale contacten waardoor zij zich minder eenzaam voelen.
GROEN ALS GENEESMIDDEL
“Groen is méér dan een luxe product”, stelt Maas, “het werkt gezondheidsbevorderend. Bovendien
voelen mensen in een groene woonomgeving zich veiliger. Er zou dan ook meer aandacht moeten komen voor groen in de leefomgeving bij het inrichten van wijken en steden. Daarbij kan de Nederlandse gezondheidszorg groen actiever inzetten voor de gezondheid van patiënten. Waarom zou een huisarts patiënten niet vaker aanraden een wandelingetje te maken in het bos? Verder zou ieder verpleeg- of ziekenhuis eigenlijk een binnentuin moeten hebben waar patiënten
even tot rust kunnen komen.”
HOE IS HET ONDERZOCHT?
Het onderzoek van Jolanda Maas maakt deel uit van het Vitamine G-onderzoeksprogramma dat met
subsidie van NWO werd uitgevoerd door het NIVEL, waar zij destijds werkte, en Alterra (onderdeel van Wageningen Universiteit en Researchcentrum). Voor dit onderzoek zijn resultaten van de Tweede Nationale Studie van Ziekten en Verrichtingen in de Huisartsenpraktijk (NS2) gecombineerd met gegevens van het Landelijk Grondgebruiksbestand Nederland (LGN4) om de hoeveelheid groen in de directe leefomgeving te berekenen